So sánh là gì? Cấu tạo, phân loại, ví dụ trong tiếng việt

Trong tiếng Việt, ngoài các biện pháp nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ…, so sánh là một trong những biện pháp tu từ phổ biến nhất. Vậy điểm chuẩn là gì? Dấu hiệu nhận biết, biện pháp so sánh được phân loại như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết về sự so sánh này nhé!

Ví dụ so sánh là gì?

Trong văn bản Ngữ văn lớp 6, định nghĩa so sánh được đưa ra như sau: So sánh là biện pháp tu từ dùng để so sánh hai sự vật, hiện tượng… với nhau. Trong đó, các sự vật, hiện tượng tuy khác nhau về bản chất nhưng lại giống nhau ở một khía cạnh nào đó.

Ví dụ: Mực đen.

So sánh – phép tu từ thường dùng

So sánh có thể được coi là một trong những biện pháp tu từ đơn giản nhất. Do đó, cấu trúc so sánh cũng rất đơn giản. Một câu so sánh sẽ bao gồm các thành phần chính sau:

– Phần 1: Nêu tên người hoặc sự vật, hiện tượng… được đem ra so sánh.

– Phần 2: Nêu tên gọi của đối tượng dùng để so sánh với người, sự vật, hiện tượng… ở mục 1.

– Từ so sánh.

Một từ hoặc cụm từ được sử dụng để hiển thị một khía cạnh so sánh.

Ví dụ: “Mặt xanh như lá”. Trong câu này, phần đầu là “mặt”, phần thứ hai là “lá Tàu”, từ so sánh là “như”, từ dùng để chỉ khía cạnh so sánh là “xanh”.

Tuy nhiên, trong câu so sánh cũng có một số trường hợp đặc biệt, đó là: người viết, người nói có thể bỏ mệnh đề 1, từ dùng để chỉ khía cạnh so sánh hoặc chuyển vị trí của mệnh đề 1 và mệnh đề 2 trong câu.

Ví dụ:

“Đỏ như gà”. Câu này đã lược bỏ phần 1.

“Trẻ em thích những chiếc lá mới trên cành.” Câu này đã lược bỏ từ dùng để chỉ khía cạnh so sánh.

Tác dụng của phép so sánh là gì?

So sánh giúp người đọc, người nghe dễ hình dung

Phép so sánh mang lại nhiều tác dụng cho câu văn. Trước hết, phép so sánh làm tăng sức gợi và sức gợi cảm cho cách diễn đạt. Thay vì mô tả sự vật, sự kiện, v.v. theo cách thông thường, chúng ta có thể sử dụng cách nói so sánh hơn để làm cho câu văn sinh động và thú vị hơn.

Ngoài ra, phép so sánh còn có tác dụng nhấn mạnh, làm nổi bật ý cần biểu đạt. Từ đó, người đọc hay người nghe có thể tập trung hơn vào câu, từ của mình. Ngoài ra, phép so sánh làm nổi bật một đặc điểm, một khía cạnh nào đó của một sự vật, hiện tượng, v.v.

Có thể nói, bản chất của so sánh là so sánh hai đối tượng giống nhau. Vì vậy, phép so sánh sẽ giúp người nghe, người đọc dễ dàng liên hệ, hình dung về sự việc, sự vật. Từ đó dễ hiểu và nắm được nghĩa của câu hay của từ.

Dấu hiệu nhận biết biện pháp so sánh trong câu

Sau đây là một số dấu hiệu để nhận biết phép so sánh trong câu:

– Có từ so sánh trong câu hoặc trong lời nói. Các từ so sánh thông dụng là: “as”, “is”, “as”, “as”…

Ví dụ: “Quê hương là chùm khế ngọt”. Trong câu này, từ so sánh “là” được sử dụng.

– Dựa vào nội dung, ý nghĩa được biểu đạt trong câu. Nếu trong câu, lời nói có khởi ngữ, so sánh nét giống nhau của hai sự vật, hiện tượng, sự vật,… thì đó là biện pháp tu từ so sánh.

Các kiểu so sánh trong câu

So sánh bằng và so sánh hơn kém

So sánh bình đẳng là gì? Kiểu so sánh này dùng để so sánh, đối chiếu hai hiện tượng, sự vật hay sự việc có điểm chung. Không những thế nó còn giúp ta hình dung hoặc chỉ ra được đặc điểm, bộ phận của sự vật, sự việc mà mình so sánh để người đọc, người nghe dễ hình dung.

Các từ so sánh dùng để so sánh ngang bằng: “as”, “as”, “as”, “like”…

Ví dụ: Mặt trời như lòng đỏ trứng gà.

Kiểu so sánh này giúp so sánh hai sự vật, sự việc… khiến chúng ít nhiều có mối quan hệ với nhau. Từ đó có thể làm nổi bật đặc điểm của vật phẩm, sự kiện còn lại.

Ta có thể chuyển từ so sánh ngang bằng sang so sánh hơn kém bằng cách thay thế các từ như: “no”, “none”, “not yet”, “more”…

Ví dụ:

– Chiếc ô của bạn to hơn của tôi.

– Thu cao hơn tôi và mẹ tôi.

So sánh thường dùng

Ví dụ về so sánh thường được sử dụng

• So sánh hai điều

Kiểu so sánh này thường được sử dụng rất rộng rãi. Dựa vào khía cạnh giống nhau, điểm chung giữa hai sự vật để so sánh chúng với nhau.

Ví dụ:

– Bầu trời đen như mực.

Cây gạo như ngọn tháp ánh sáng vĩ đại.

• So sánh giữa vật với người và giữa người với vật

Kiểu so sánh này chủ yếu dựa vào những điểm giống nhau về phẩm chất, tính cách của con người với sự vật để so sánh, đối chiếu với nhau. Nhấn mạnh theo cách này những phẩm chất và đặc điểm của người được so sánh.

Ví dụ: Cây trúc cao sừng sững như người Việt Nam.

• So sánh hai âm thanh với nhau

Kiểu so sánh này so sánh đặc điểm của hai âm thanh với nhau để làm nổi bật đặc điểm, phẩm chất của sự vật được so sánh.

Ví dụ

– Tiếng suối trong trẻo như lời ru của mẹ.

• So sánh hai hoạt động với nhau

Đây là kiểu so sánh thường thấy trong kho tàng ca dao, tục ngữ của Việt Nam. Nó có tác dụng cường điệu hóa hiện tượng, sự vật được so sánh.

Ví dụ:

“Cày ruộng giữa trưa

Mồ hôi trong như mưa ruộng cày.”

Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi liên quan đến so sánh là gì? Chúng tôi hy vọng điều này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những biện pháp tu từ này và sử dụng chúng cho phù hợp.

Hay nhin nhiêu hơn: